Poród - etapy i przebieg

Po 9 miesiącach ciąży płód jest już w pełni ukształtowany i zdolny do życia poza organizmem matki. Przyjmuje się, że poród o czasie odbywa się między 38 a 40 tygodniem ciąży. Natura sama reguluje ten proces i w momencie kiedy dziecko jest już w pełni przygotowane zaczyna się poród. Zwykle u kobiet rodzących po raz pierwszy trwa to znacznie dłużej niż u kobiet, które już rodziły. Za początek porodu uważa się moment, w którym zaczynają występować regularne, bolesne skurcze macicy towarzyszące skracaniu się i rozwieraniu szyjki macicy.

1 etap porodu -delikatne skurcze, którym towarzyszy początkowo niewielki ból pojawiają się regularnie co 10-30 minut. Na tym etapie raczej nie dochodzi jeszcze do przerwania błon płodowych i wycieku wód.

W trakcie tego etapu skurcze i ból im towarzyszący nasilają się. Etap ten trwa zwykle najdłużej - nawet do parudziesięciu godzin. W tym czasie najważniejsze jest aby rodząca kobieta przebywała w komfortowych warunkach i mogła skupić się na swoim  ciele. Prawidłowe oddychanie, różnego rodzaju przyrządy takie jak np. piłka, drabinki czy ciepły prysznic łagodzą nasilający się w trakcie skurczy ból. Pod koniec tego etapu skurcze pojawiają się już co 2 minuty i trwają przeciętnie około 90 sekund.

W trakcie skurczów, mięśnie macicy skracają się a szyjka macicy coraz bardziej się otwiera. Te cykliczne skurcze trwają zazwyczaj do momentu, aż szyjka macicy osiągnie rozwarcie około 10 cm.

Podczas tego etapu przyszła mama zazwyczaj przechodzi zmianę nastrojów. Początkowo jest podekscytowana tym, że już się zaczęło, w trakcie trwania porodu staje się skupiona na własnym ciele i bardzo skoncentrowana. Zwykle w ostatniej części 1 etapu kobieta jest już bardzo zmęczona, pojawia się zwątpienie i lęk przed tym co za chwilę ma się wydarzyć. Objawy te są normalne i świadczą o postępie porodu. Niezwykle ważne jest wsparcie i zrozumienie ze strony partnera lub innej bliskiej osoby uczestniczącej w przyjściu dziecka na świat.

2 etap porodu - dziecko jest wypychane z brzucha mamy poprzez skurcze macicy. Proces ten może trwać do około 2 godzin u pierworódki oraz 30 min u kobiety, która juz wcześniej rodziła i jest niestety najniebezpieczniejszym momentem porodu.

Prawidłowo ułożone dziecko skierowane jest główką w dół. W Polsce wszystkie przypadki nieprawidłowo ułożonego dziecka kierowane są do cięcia cesarskiego. Za nieprawidłowe ułożenie płodu uważa się : ułożenie pośladkami w dół, pozycja obrócona - dziecko jest w tej pozycji obrócone bokiem lub twarzą ku plecom matki, na skutek czego w kanale rodnym pojawiają się najpierw rączki lub ramiona dziecka. Ta ostatnia pozycja jest przeciw wskazaniem dla porodu naturalnego, gdyż istnieje tutaj duże ryzyko zawinięcia się kończyn dziecka w kanale rodnym i jego zaklinowania. 

Najpierw rodzi się główka, potem kolejno: jeden bark, drugi, brzuszek i nóżki. W tej fazie porodu lekarz może wykonać epistomię czyli nacięcie krocza. Należy pamiętać, że przed wykonaniem takiego nacięcia, lekarz powinien uzyskać na to zgodę pacjentki. Bardzo ważne jest aby kobieta zdawała sobie sprawę z tego że może uniknąć tej przykrej ingerencji w swoje ciało. Udowodniono naukowo, że rodząc w pozycji wertykalnej (pionowej) można praktycznie wykluczyć konieczność nacinania. A to dlatego, że dziecku i mamie podczas porodu przychodzi z pomocą grawitacja, która w znaczny sposób skraca czas trwania drugiej fazy. Leżąc w klasycznej pozycji dziecko ma niejako "pod górkę" przez co naciska główką na dolny, napięty odcinek pochwy. Właśnie dlatego dochodzi do pęknięć krocza i praktykowanego przez personel szpitalny zabiegu nacięcia. Ten etap porodu kończy się położeniem nowo narodzonego maleństwa na brzuchu mamy i przecięciu pępowiny. Jest to wspaniała chwila, dla której warto jest przecierpieć te najnieprzyjemniejsze i najboleśniejsze momenty.

3 etap porodu - polega na wydaleniu przez macicę łożyska. Odbywa się to od około 15 min do godziny po porodzie. Położna zawsze z uwagą sprawdza, czy łożysko jest całe, ponieważ resztki, które zostaną w ciele matki mogą prowadzić do infekcji i zapaleń zagrażających życiu. W takim wypadku niezbędne jest odessanie jego resztek z kanału rodnego i macicy.

Obecnie nowo narodzone dziecko jest prawie cały czas przy matce. Po urodzeniu lekarz neonatolog ocenia w ciągu pierwszych 5 min życia stan noworodka na podstawie skali Apgar. Ocena przeprowadzana jest dwukrotnie- w 1-szej minucie po porodzie i w 5 minucie. System oceny stanu dziecka według skali Apgar określa stopień nasilenia zaburzeń czynności układu oddechowego, krążenia i układu nerwowego przy urodzeniu przez stopniowanie ( wg punktacji) niektórych objawów fizykalnych. Malec w bardzo dobrym stanie otrzymuje 10 punktów. Skala Apgar służy do oceny zdolności adaptacyjnych nowo narodzonego dziecka poza łonem matki. Przy tej ocenie bierze się pod uwagę częstość bicia serca, wysiłek oddechowy, odpowiedź na umieszczenie cewnika w nosie, napięcie mięśniowe, zabarwienie skóry.

Pobyt w szpitalu po porodzie naturalnym trwa najczęściej do 3 dni, a po konieczności wykonania cięcia cesarskiego przedłuża się do 5 dni. Jeśli stan maleństwa i świeżo upieczonej mamy nie budzi zastrzeżeń oboje są wypisywani do domu.